Spis treści
Prywatny detektyw może kojarzyć się z osobą stojącą ponad prawem, jednakże jego obraz na srebrnym ekranie niema nic wspólnego z rzeczywistością. Osoba pracująca jako prywatny detektyw jest zobowiązana do przestrzegania wielu praw, jak i musi spełniać pewne podstawowe wymagania, aby uzyskać licencję. Podczas swojej pracy musi także postępować zgodnie z etyką zawodową.
Czym zajmuje się prywatny detektyw?
Detektyw
jest w stanie pomóc nam praktycznie w każdej sprawie. Oczywiście
agencje mogą specjalizować się w konkretnych sprawach i mieć w nich
właśnie największe doświadczenia. Co ważne, taka osoba zajmie się naszą
sprawą, o ile nie złamie przez swoje postępowanie, obowiązującego w
naszym kraju prawa. Specjalista może prowadzić czynności śledcze na
zlecenie osób prywatnych, klientów korporacyjnych oraz przedsiębiorców.
Przeważnie jednak agencje pomagają w zakresie poszukiwań osób
zaginionych i ukrywających się. Ponadto, gromadzą informacje i
sprawdzają wiarogodność partnerów handlowych, wspólników czy
kontrahentów. Często biorą udział w ujawnianiu zdrad i przygotowują
niezbędną dokumentację do sądu, która przydaje się podczas sprawy
rozwodowej. Detektywi przeprowadzają też śledztwa gospodarcze, zajmują
się wykrywaniem podsłuchów i szpiegowskiego oprogramowania, prowadzą
kontrobserwacje czy też sprawdzają historię wskazanych przez klienta
osób. Prowadzą też śledztwa w sprawie porwań rodzicielskich.
W
wielu przypadkach to właśnie skorzystanie z usług agencji
detektywistycznych okazuje się lepszym rozwiązaniem i daje więcej
korzyści, aniżeli zgłoszenie sprawy na policję. Jest tak między innymi w
sytuacji zaginięcia danej osoby. Jeśli jest to osoba dorosła, wówczas
policka może rozpocząć działanie dopiero po upłynięciu od jej zaginięcia
48 godzin. Prywatny detektyw może zacząć błyskawicznie, a więc od razu,
kiedy się do niego zgłosimy z daną sprawą. To my decydujemy, kiedy
śledczy ma zakończyć swoje działania. Nie można również oczekiwać, iż
policja zajmie się weryfikacją pracowników, kontrahentów, wywiadem
gospodarczym czy sprawdzeniem wierności partnera. W wielu sytuacja, to
właśnie usługa takiej firmy jest najlepszym możliwym rozwiązaniem.
Jakimi sprawami zajmuje się detektyw?
Agencja detektywistyczna przyjmuje zlecenia od przedsiębiorstw, korporacji, osób prawnych i prywatnych. Zajmuje się przede wszystkim:
- obserwacjami,
- sprawami karnymi i cywilnymi,
- windykacją,
- rozwodami,
- analizą wiarygodności przedsiębiorstw,
- poszukiwaniem osób oraz mienia,
- weryfikacją kontrahentów, dokumentów, konkurencji, wspólników,
- weryfikacją pracowników,
- wykrywaniem oprogramowania szpiegującego,
- sprawdzeniem przeszłości firm oraz ich historii,
- sprawami spadkowymi i majątkowymi,
- monitoringiem legalnych GPS-ów,
- wywiadem gospodarczym,
- wykrywaniem podsłuchów,
- ustaleniami majątkowymi,
- poszukiwaniem informacji.
Co ważne, detektyw musi zachować pełną dyskrecję, w każdej interakcji z klientem oraz jego sprawą. Informacje ustalone podczas śledztwa mogą jednak razem z raportem zostać wykorzystane, jako legalny dowód w sprawie. Oprócz tego, należy pamiętać, że każdy specjalista może przetwarzać informacje w ramach prowadzonego śledztwa.
Obowiązki detektywa
Ustawa o usługach detektywistycznych określa obowiązki nałożone na śledczych, jak i ich uprawnienia. Do obowiązków zalicza się:
- okazywanie licencji na żądanie osoby, której czynności dotyczą,
- ustalenie tożsamości osoby zlecającej wykonanie usługi detektywistycznej,
- zachowanie w tajemnicy źródła informacji i okoliczności sprawy, o których śledczy powziął wiadomość w trakcie wykonywania zlecenia,
- przestrzeganie przepisów prawa, a także odmowy wykonania czynności nieetycznej albo niezgodnej z prawem,
- przestrzeganie wolności oraz praw człowieka i obywatela,
- zachowanie należytej staranności przy wykonywaniu wszelkich czynności,
- kierowanie się obowiązującymi zasadami etyki i lojalnością wobec klientów,
- sporządzenie końcowego pisemnego sprawozdania z wykonanych czynności,
- przekazanie sprawozdania z wykonanych czynności osobie zlecającej,
- poddawanie się okresowym badaniom lekarskim oraz psychologicznym.
Agencja detektywistyczna a obowiązujące prawo
Zakres działania detektywów w naszym kraju reguluje ustawa. Można w niej przeczytać, iż wszystkie działania operacyjne, którymi zajmuje się śledczy, nie mogą odwoływać się do czynności zarezerwowanych dla: służb specjalnych, wywiadu skarbowego, prokuratury i policji. Co ważne, ustawodawca nie daje żadnych szczególnych uprawnień agencjom detektywistycznym. Śledczy ma uprawnienie do przetwarzania danych osobowych zgromadzonych podczas śledztwa bez zgody osób, których dane te obejmują. Detektyw nie może jednak przekazywać informacji innym podmiotom. Musi on zachować pełną anonimowość swojego klienta i nie może dostarczać mu fałszywych tudzież niezweryfikowanych informacji. Bez zgody klienta nie może rozpowszechniać wyników śledztwa i wszystkich faktów bez zgody zlecającego. Agencja detektywistyczna nie jest uprawniona do przeszukiwania osób, domów, mieszkań, pojazdów czy legitymowania ludzi. Nie wolno jej także nikogo więzić i przetrzymywać bez jego woli. Ustawa o usługach detektywistycznych nie daje też prawa do korzystania ze środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej. Niewielki odsetek detektywów w naszym kraju nosi ze sobą broń. Oczywiście po spełnieniu pewnych wymagań można ją legalnie posiadać.
Jeśli chodzi o samoobronę, detektyw ma identyczne uprawnienia jak każdy obywatel Polski. Istotne są tutaj przepisy kodeksu, które jasno określają, co jest obroną konieczną oraz stanem wyższej konieczności. Osoba prowadząca śledztwo nie ma więc przyznanej szerszej niż każdy obywatel ochrony prawnej. Detektyw nie może umieszczać urządzeń namierzających i podsłuchów bez zgody danej osoby. Jest to niezgodne z prawem. Wykonując swoją pracę, śledczy musi zawsze przestrzegać przepisów prawa. Jest także zobowiązany do odmawiania podejmowania czynności, jeśli mogłyby one w jakiś sposób naruszać obowiązujące prawo. Agencje detektywistyczne prowadzą działalność gospodarczą, a więc muszą posiadać wpis do rejestru i opłacone ważne ubezpieczenie. Warto podkreślić to, iż detektyw musi być zawsze posiadaczem ważnej licencji, tylko wtedy może legalnie wykonywać swoją pracę.
Kto może ubiegać się o licencję?
Nie każda osoba może liczyć na otrzymanie licencji prywatnego detektywa. Istnieje parę wymagań jakie trzeba spełnić. Przede wszystkim:
- wiek minimum 21 lat,
- wykształcenie co najmniej średnie,
- niekaralność za przestępstwa umyślne,
- pełna gotowość do czynności prawnych,
- pozytywna opinia pozyskana od komendanta powiatowego policji,
- zdolność psychiczna do wykonywania zawodu potwierdzona orzeczeniem lekarskim.
Osoba starająca się o uzyskanie licencji detektywistycznej nie mogła również zostać kiedyś zwolniona dyscyplinarnie z takich instytucji jak: sąd, wojsko, prokuratura, Straż Graniczna, Policja, Biuro Ochrony Rządu, Agencja Wywiadu, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego czy też jakikolwiek inny urząd administracji publicznej. T wymagania obejmuje okres 5 lat przed złożeniem wniosku o licencję detektywistyczną. Trzeba pamiętać, iż tylko osoby posiadającą taką licencję mogą wykonywać zawód detektywa. Mają one obowiązek prawny do ukazania licencji, jeśli ktoś będzie o to prosił. A więc każda osoba ma prawo do spisania z licencji podstawowych informacji, takich jak imię i nazwisko, jak i nazwę jednostki wydającą licencję. Detektyw zobowiązany jest do poddawania się okresowym badaniom lekarskim oraz psychologicznym.
Pozostałe obowiązku detektywa
Trzeba również wspomnieć o tym, że osoba pracująca na tym stanowisku musi przestrzegać wolności i praw człowieka, i obywatela, a także zawsze działać zgodnie z przyjętymi normami etycznymi. Ponadto, śledczy musi być lojalny wobec swoich klientów i przekazywać im jedynie sprawdzone i rzetelne informacje. Na koniec swojego działania musi także dokonać pisemnego sprawozdania z przeprowadzonych czynności, które może być później użyte jako dowód w sądzie. Co ważne, jest on objęty tajemnicą służbową, a więc żadnych danych nie może przekazywać osobom trzecim.